Narodowa Galeria Sztuki Współczesnej i Współczesnej jest dziś muzeum z dwoma sercami.
Pierwszy to połączenie Muzeum z przeszłością. Jego historia kulturalna przeplata się z historią państwa włoskiego, które osiągnęło całkowitą jedność polityczną dopiero w 1870 r. Wraz z ustanowieniem Rzymu jako stolicy. Pierwsza połowa XIX wieku była okresem wielkiego fermentu politycznego i kulturowego, na którym stoi Muzeum.
Z drugiej strony Muzeum, od założenia w 1883 r., zawsze patrzyło na teraźniejszość. Misją jest reprezentowanie „żywej” sztuki.

Pierwsze trzy dekady Muzeum spędził w Pałacu Ekspozycji zbudowanym przez Pio Piacentiniego w 1883 r. Obecna siedziba Muzeum sięga 1915 r. Monumentalny, ale także przestronny budynek został stworzony przez Cesare Bazzaniego na ekspozycję z okazji pięćdziesiątej rocznicy zjednoczenia Włoch w 1911 r. Podmiejska strefa, poza murami miasta i Porta del Popolo, rozpoczęła się w tym czasie, przyjmując nazwę Valle Giulia.

Kolekcja została zaprezentowana według kryteriów zorganizowanych wokół szkół regionalnych, ale umożliwiających ekspozycję ważnych artystów zagranicznych. Prace zostały nabyte na wielkich wystawach krajowych i na międzynarodowym Biennale w Wenecji. Takie prace reprezentują to, co najlepsze w tym czasie oficjalnie przyznało: wiele symbolistycznego, neorenesansowego decandentyzmu, włoskiego weryzmu i kilka skinień w stronę ruchu secesjonistycznego.

Dodatkowo było wiele ważnych datków i zapisów od bohaterów niedawno zakończonego XIX wieku. Pracuje głównie w szkołach południowych Morelli, Palizzi i Celentano.
W latach po zakończeniu pierwszej wojny światowej do końca II wojny światowej panorama współczesnych kolekcji akcentowała naturę narodową i regionalną. Akwizycje dotyczące XIX wieku koncentrowały się również na „narodowych” artystach, którzy w tym czasie byli krytycznie faworyzowani. Były one ukierunkowane na romantyczną intymność: Macchiaoli, dywizjoniści i rzeźbiarz Medardo Rosso. W 1933 i 1934 roku architekt Bazzani powrócił i rozbudował budynek, ale do 1945 roku te nowe przestrzenie poświęcone były wyłącznie pracom z okazji dziesiątej rocznicy faszyzmu.

Wkrótce Galeria uzyska autonomiczny status nadinspektora, a od połowy lat 40. do 1975 roku był pod nadzorem dyrektora Palma Bucarelli (1910-1998). Były to żyzne lata, kiedy Galeria była ściśle powiązana z metodologiami szkoły rzymskiego uniwersytetu. Najpierw z Lionello Venturi, a później z Giulio Carlo Argan Galeria zyskała międzynarodowy prestiż dzięki muzealnictwu o szerokim zakresie obejmującym aktualne i odpowiednie ekspozycje takich artystów jak Picasso, Mondrian i Pollock, by wymienić tylko kilka. Pojawiły się nowe nabytki dzieł międzynarodowych mistrzów XX wieku, na przykład Mondriana, Modiglianiego, Moore'a i Pollocka, a także najważniejszych włoskich artystów, takich jak Burri, Colla, Capogrossi, Fontana, Manzoni i Kineticists. W latach 60-tych kolekcja została ponownie zamówiona, podkreślając jej obfitość, a nawet pozorną kompletność.

Paradoksalnie odejście Bucarelli wraz z narodzinami nowego Ministerstwa Kultury pozbawiło Galerię niezależności w zakresie przejęć. Zmniejszone do poziomu swoich kolegów nadleśnictw, następne dwadzieścia lat charakteryzowało się znaczącym spadkiem w promocji współczesności w sztuce. Zostało to jednak zrekompensowane przez godną uwagi politykę nabywania ukierunkowaną na wypełnienie brakujących luk dotyczących wstępnego zjednoczenia Włoch, pierwszej połowy XIX wieku. Tak powstały dzieła: historyczne, romantyczne i purystyczne artystów takich jak Palagi, Koch, Gastaldi, Ciseri i Franchi. Ważne datki następowały po sobie w krótkich odstępach czasu z serią dzieł włoskich mistrzów XX wieku - przede wszystkim Balla, De Chirico, Guttuso. Pojawiły się także nowe muzea: muzea domów kolekcjonerów z XIX i XX wieku, takie jak muzea Praz i Boncompagni oraz pracownie artystyczne XX wieku, takie jak Manzù i Andersen.

Palma Bucarelli podjęła nową ekspansję galerii za podwójną strukturą Bazzaniego. Planowany przez Luigiego Cosenzę, ale jeszcze nie ukończony, obszar przeznaczony jest na czasowe zajęcia i usługi.

Pierwsza oznaka ponownego zwrócenia uwagi na współczesność nadeszła w 1995 r. pod kierunkiem ministra Paolucciego wraz z nabyciem grupy utworów z lat 80. XX wieku przez przedstawicieli ruchu Transavanguardia