San Miniato al Monte (St. Minias na górze) to bazylika we Florencji, w środkowych Włoszech, stojąca na szczycie jednego z najwyższych punktów w mieście. Został opisany jako jedna z najlepszych budowli romańskich w Toskanii i jeden z najpiękniejszych kościołów we Włoszech. Przy wejściu po schodach znajduje się sąsiedni klasztor Olivetan, widoczny na prawo od bazyliki.
St. Miniato lub Minas był ormiańskim księciem służącym w armii rzymskiej pod dowództwem cesarza Decjusza. Został potępiony jako chrześcijanin po zostaniu pustelnikiem i został sprowadzony przed cesarza, który obozował poza bramami Florencji. Cesarz nakazał mu rzucić na bestie w amfiteatrze, gdzie wezwano go do pantery, ale nie chciał go pożreć. Ścięty w obecności cesarza, rzekomo podniósł głowę, przeszedł przez Arno i wszedł na wzgórze Mons Fiorentinus do swojej pustelni. W tym miejscu wzniesiono kapliczkę, aw VIII wieku istniała tam kaplica. Budowa obecnego kościoła została rozpoczęta w 1013 r. Przez biskupa Alibrando i została ufundowana przez cesarza Henryka II. Przylegający do niego klasztor rozpoczął się jako wspólnota benedyktyńska, a następnie przeszedł do Cluniaców, a następnie w 1373 r. Do Olivetan, którzy nadal go prowadzą. Mnisi robią słynne likiery, miód i tisany, które sprzedają ze sklepu obok kościoła.
Wnętrze przedstawia wczesną cechę chóru wzniesionego na platformie nad wielką kryptą. Od czasu pierwszej budowy niewiele się zmieniło. Wzorzysty chodnik pochodzi z 1207 r. W centrum nawy dominuje piękna, wolnostojąca Cappella del Crocefisso (Kaplica Krucyfiksu), zaprojektowana przez Michelozzo w 1448 r. Pierwotnie mieściła się w niej cudowny krucyfiks w Santa Trìnita i ozdobiona jest długimi panelami ma być namalowany przez Agnolo Gaddiego. Dekorację sklepienia z terakoty wykonał Luca della Robbia.
Mozaika Chrystusa między Dziewicą a św. Miniasem została wykonana w 1260 r.
Krypta jest najstarszą częścią kościoła, a ołtarz główny zawiera kości samego św. Miniasa (chociaż istnieją dowody, że były to usunięty do Metz przed zbudowaniem kościoła). W sklepieniach są freski Taddeo Gaddi.
Wzniesiony chór i prezbiterium zawierają wspaniałą romańską ambonę i ekran wykonany w 1207 r. W absydzie dominuje wielka mozaika z 1297 r., która przedstawia ten sam przedmiot co na fasadzie i prawdopodobnie jest to ten sam nieznany artysta. Krucyfiks nad głównym ołtarzem przypisuje się Luca della Robbia. Zakrystia ozdobiona jest wielkim cyklem fresków na temat życia św. Benedykta autorstwa Spinello Aretino (1387).
Cappella del Cardinale del Portogallo po lewej stronie nawy, „jeden z najwspanialszych pomników grobowych włoskiego renesansu”, został zbudowany w 1473 roku jako pomnik kardynała Jakuba z Lusitanii, który zmarł we Florencji, na który był ambasadorem Portugalii w 1459 r. Jest jedynym grobowcem w kościele. Kaplica jest dziełem wybitnych artystów z Florencji: została zaprojektowana przez współpracownika Brunelleschiego, Antonio Manettiego, a zakończyła się po jego śmierci Giovanni Rossellino. Grobowiec wykonali Antonio i Bernardo Rossellino. Ozdobą kaplicy są Alesso Baldovinetti, Antonio i Piero del Pollaiuolo oraz Luca della Robbia.
Marmurowa fasada o geometrycznym wzorze została prawdopodobnie rozpoczęta około 1090 r., chociaż górne partie pochodzą z XII wieku lub później, finansowane przez florenckiego Arte di Calimala (cech cechu kupców), które były odpowiedzialne za utrzymanie kościoła od 1288 r. Orzeł, który wieńczy fasadę, był ich symbolem.
Dzwonnica zawaliła się w 1499 r. i została zastąpiona w 1523 r., chociaż nigdy nie została ukończona. Podczas oblężenia Florencji w 1530 r. Został użyty przez obrońców jako posterunek artylerii, a Michał Anioł owinięty w materace, aby chronić go przed ogniem wroga.
Przylegający do kościoła jest piękny klasztor, zaplanowany już w 1426 r. i zbudowany od 1443 r. do połowy 1450 r. Został także zaprojektowany przez Bernardo i Antonio Rosselino, a finansowany przez Arte della Mercantia we Florencji i ufortyfikowany pałac biskupi, zbudowany w 1295 r., A później wykorzystywany jako koszary i szpital. Cały kompleks otoczony jest murami obronnymi, pierwotnie wybudowanymi pośpiesznie przez Michała Anioła podczas oblężenia, aw 1553 r. Został przekształcony w prawdziwą fortecę (fortezza) autorstwa Cosimo I de 'Medici. Mury otaczają teraz duży cmentarz, Porte Sante, ustanowiony w 1854 roku. Pochowani są tam Carlo Collodi, twórca Pinokia; polityk Giovanni Spadolini; malarz Pietro Annigoni; poeta i autor Luigi Ugolini; producent filmowy Mario Cecchi Gori; rzeźbiarz Libero Andreotti; piękna artystka Maria Luisa Ugolini Bonta; sopranistka Marietta Piccolomini; autorka dziecięca Lydia Ugolini; pisarz Giovanni Papini; i fizyk Bruno Benedetto Rossi